Czy artysta powinien wystawić fakturę, paragon lub rachunek?

Jednym z częstszych pytań, jakie otrzymuję od artystów jest pytanie o konieczność wystawiania faktur, paragonów lub rachunków. Artystów nurtuje ta kwestia zarówno przy sprzedaży swojej sztuki na rzecz zwykłych osób (tzw. konsumentów), jak i na rzecz podmiotów typu galerie, firmy, instytucje publiczne itp.

 

Czy artysta powinien wystawić fakturę, paragon lub rachunek?

Czy artysta powinien wystawić fakturę lub paragon na sprzedaż swojej sztuki?

Faktura jest dowodem księgowym i w szczególności służy udokumentowaniu faktu sprzedaży towarów lub usług. Jej treść, sposób wystawiania oraz obowiązek wystawienia regulują ściśle przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

 

Fakturę wystawia podatnik podatku od towarów i usług (VAT). A zatem, artysta będzie zobowiązany do wystawienia faktury wyłącznie, jeśli jest czynnym podatnikiem VAT. Jeśli takim podatnikiem w ogóle nie jest, gdyż na przykład nie prowadzi działalności gospodarczej, to nie ma obowiązku wystawienia faktury. A jeśli jest podatnikiem VAT zwolnionym, np. ze względu na obrót nieprzekraczający 200.000 zł, to nie jest zobowiązany do wystawienia faktury, ale jeśli zostanie o to poproszony przez nabywcę, to wówczas musi taką fakturę wystawić.

Analogicznie przedstawia się kwestia wystawiania paragonów fiskalnych. Tylko podatnicy, którzy prowadzą sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (zasadniczo konsumentów) muszą wystawiać paragony przy użyciu kas rejestrujących (tzw. fiskalnych). Jeśli zatem artysta nie jest podatnikiem VAT, to nie musi korzystać z kasy i wystawiać paragonów. Natomiast artysta będący podatnikiem może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku korzystania z kasy. Ze zwolnienia można skorzystać, jeśli wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej w roku nie przekroczyła kwoty 20.000 zł (netto, czyli bez VAT). Co istotne, nawet podatnik zwolniony z VAT (podmiotowo lub przedmiotowo), po przekroczeniu tego limitu musi ewidencjonować sprzedaż na kasie. Sprzedaż dalej jest zwolniona z VAT, ale musi być zaewidencjonowana na kasie a kupujący musi otrzymać paragon.

Kilka przykładów z praktyki:

Ania jest malarką, maluje obrazy, które następnie sprzedaje osobiście lub poprzez galerie i domy aukcyjne. Nie prowadzi działalności gospodarczej (firmy). Nabywcami są osoby prywatne i firmy. Ania nie ma obowiązku wystawienia faktury ani paragonu.

Tomek jest rzeźbiarzem a do tego prowadzi kursy z rzeźby i rysunku. Tomek założył firmę ze względu na profesjonalną sprzedaż kursów, jest podatnikiem VAT, ale korzysta ze zwolnienia, gdyż obrót kursami nie przekracza 200.000 zł w skali roku. Sprzedaży rzeźb nie traktuje jako działalności gospodarczej. Tomek sprzedając rzeźby nie musi wystawiać faktur ani rachunków. Natomiast, jeśli nabywca kursu go poprosi o fakturę, to powinien taką wystawić. Jeśli obrót kursami przekroczy 20.000 zł, to Tomek powinien kupić kasę fiskalną i wystawiać paragony.

Podsumowując, faktury i rachunki wystawiają artyści, którzy są podatnikami VAT. Z kolei podatnikiem VAT są osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Przy czym, artyści w określonych przypadkach nie są traktowani jako wykonujący działalności gospodarczej. Z uwagi na złożoność tematu, omówię te kwestie w innym wpisie.

 

Czy artysta powinien wystawić rachunek za sprzedaż swojej sztuki

Rachunek nie jest tak sformalizowanym dokumentem jak faktura czy paragon, niemniej również jest regulowany przepisami, tym razem ustawy – Ordynacja podatkowa. Artysta, który nie musi wystawić faktury a prowadzi działalność gospodarczą ma obowiązek, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Rachunek należy wystawić w terminie 7 dni od dnia otrzymania żądania. Jeśli od wydania towaru lub wykonania usługi upłynęły 3 miesiące, to artysta nie musi wystawiać rachunku.

Rachunek powinien zawierać co najmniej następujące informacje:

1. imiona i nazwiska (nazwę albo firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wykonawcy i odbiorcy usługi;
2. datę wystawienia i numer kolejny rachunku;
3. określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe;
4. ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie.

 

Jeżeli potrzebujesz wzoru rachunku, który spełnia wymogi prawne, napisz do mnie, a ja taki dla Ciebie przygotuję.

Przykłady z praktyki:

Sylwia jest początkującym grafikiem komputerowym. Na zlecenie dużej firmy wykonała im logo. Sylwia nie jest podatnikiem VAT i nie prowadzi działalności gospodarczej. Nie musi wystawiać rachunku, nawet na żądanie kontrahenta. Może to jednak zrobić.

Michał sprzedaje rękodzieło i wykonuje murale na zamówienie. Założył własną działalność gospodarczą (firmę), ale nie zarejestrował się jako VAT-owiec. Firma zawarła z Michałem umowę na wykonanie muralu na budynku siedziby firmy i poprosiła o wystawienie rachunku. Michał ma obowiązek wystawić rachunek.

 

Podsumowując, rachunek wystawia artysta, który nie ma obowiązku wystawiania faktur, ale prowadzi działalność gospodarczą i jego kontrahent zażąda rachunku.

 

W kwestii formalności związanych z prowadzeniem działalności artystycznej, chciałbym jeszcze podkreślić istotę zawierania umów pisemnych. Chociaż nie ma takiego wymogu, to zwłaszcza w kontekście prac na indywidualne zlecenie i umów o dzieło bardzo istotne jest spisanie umowy, która będzie dobrze regulowała obowiązki i prawa każdej ze stron. Dobrze napisana umowa pomaga zabezpieczyć interesy artysty na wypadek sporu z kontrahentem. Pomaga również rozliczyć się z urzędem skarbowym, jeśli ten zakwestionuje wysokość podatku wyliczonego przez artystę. Jeżeli potrzebujesz wzoru umowy sprzedaży swojej sztuki, możesz skorzystać z mojej oferty. Wzór kosztuje 100 zł, zawiera dwie strony A4, jest prosty w uzupełnieniu i może służyć wielu transakcjom i różnego rodzaju dziełom sztuki. Umowa nie dotyczy praw autorskich, polega tylko na sprzedaniu egzemplarza dzieła - LINK DO SKLEPU.