Czym jest prawda w postępowaniu administracyjnym?

Czym jest prawda w postępowaniu administracyjnym?

Postępowania prowadzone przez organy administracyjne są zwyczajnie niezrozumiałe dla przeciętnego człowieka. Zresztą, zrozumienie zasad postępowania administracyjnego jest trudne dla wielu prawników. To co dzieje się w gabinetach urzędników przypomina bardziej stosowanie czarnej magii, niż przepisów, a ma na to wpływ mnogość i stopień skomplikowania regulacji rządzących prawem administracyjnym, formalizm, a także sposób komunikowania się z obywatelami. Niemniej, postępowaniem administracyjnym rządzą zasady ogólne postępowania, które są swego rodzaju drogowskazem dla podmiotów tego postępowania. Wśród zasad funkcjonuje zasada prawdy obiektywnej, która jest jedną z kluczowych, gdyż dotyczy procesu wyjaśniania spraw, który prowadzi do podjęcia decyzji.

Prawda obiektywna w postępowaniu administracyjnym

Zasada prawdy obiektywnej została zawarta przepisie art. 7 k.p.a., który stanowi:

W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Zgodnie z tą zasadą, to na organie administracji w toku postępowania wyjaśniającego spoczywa powinność podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do prawidłowego ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Mówiąc wprost, organ ma za zadanie ustalić, co się tak naprawdę wydarzyło - dojść do prawdy. Jest to warunek niezbędny prawidłowego, a więc zgodnego z istniejącym stanem faktycznym i obowiązującymi przepisami prawa, rozstrzygnięcia sprawy. Z tej zasady wypływają dla organu dwa obowiązki. Po pierwsze - powinien określić, jakie dowody są mu niezbędne dla ustalenia stanu faktycznego. Po drugie - ma obowiązek przeprowadzić dowody (również te wskazane przez strony postępowania).

Z omawianej zasady wynikają również bardzo istotne konsekwencje dla strony postępowania, a więc petenta urzędu (obywatela). Jeżeli to strona wywodzi dla siebie z określonego faktu (zdarzenia) skutki prawne, to na niej będzie spoczywał ciężar przeprowadzenia dowodu. Czyli, jeśli twierdzę, że było XYZ i z tego przysługują mi prawa do ABC, to powinienem przedstawić na to określone dowody. Następnie organ te dowody oceni. Jednakże, organ nie będzie szukał dowodów za mnie, ponieważ to leży wyłącznie w moim interesie. 

Organ administracyjny powinien mieć na względzie interes społeczny i słuszny interes obywatela. Co do zasady, te interesy są równorzędne, nie kolidują ze sobą. Jednakże, czasami może dojść do konfliktu interesów. Kierując się interesem społecznym, organ ma obowiązek wskazać, o jaki ogólny interes chodzi i udowodnić, że jest on tak ważny i znaczący, że bezwzględnie wymaga ograniczenia uprawnień indywidualnych obywatela. Natomiast organ będzie się kierował zawsze interesem obywatela, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny ani nie przekracza to możliwości organu administracji wynikających z przyznanych mu uprawnień i środków prawnych.

Organ w uzasadnieniu swojej decyzji powinien ustosunkować się do każdego ze zgromadzonych w sprawie dowodów w taki sposób, aby uwzględnić wszystkie powiązania między nimi i uzyskać jednoznaczność ustaleń faktycznych oraz prawnych. Powinien przedstawić swój sposób rozumowania co do oceny dowodów oraz wnioski, jakie wyciągnął - którym dowodom dał wiarę i jakie konsekwencje z tego wynikły.

Jeżeli potrzebujesz pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem. Kontakt do mnie.

Przeczytaj również:

• ile trwa rękojmia, a ile gwarancja?
• odpowiedzialność sprzedawcy za reklamę
• sprzedaż międzynarodowa - które prawo będzie właściwe?