23 marca 2016

Umowa o dzieło - na co zwrócić uwagę?

Jeżeli jesteś twórcą, freelancer'em, czy zostałeś poproszony o stworzenie czegoś i chciałbyś sprzedać swoją pracę, to najpewniej zawrzesz z nabywcą umowę o dzieło. Jest to najbardziej odpowiednia umowa dla przypadków, w których jedna strona ma za zadanie wykonać pewną rzecz (dzieło), a druga strona ma za rzecz zapłacić. Umowa o dzieło została dość szczegółowo opisana w Kodeksie cywilnym, jednak przepisy pozwalają na dość dużą swobodę w normowaniu tego stosunku prawnego. Co więcej, w przypadku twórczych dzieł (np. artykuł, grafika, obraz, muzyka) w umowę o dzieło zostaną wpisane postanowienia normujące prawa autorskie do dzieła. Zatem, żeby móc ocenić czy umowa, którą masz zamiar podpisać jest dla Ciebie korzystna, powinieneś znać przepisy Kodeksu cywilnego oraz Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w przeciwnym razie możesz wpaść w pułapkę prawniczą.

Umowa o dzieło może kryć różne niespodzianki

Dobrze skonstruowana umowa o dzieło może zawierać nawet 4 strony postanowień prawniczych. Samo przeczytanie zawiera sporo czasu, a co dopiero zrozumienie i analiza. Przestrzegam przed podpisywaniem umów bez czytania, ponieważ zawarcie umowy rodzi skutki, których nie da się łatwo odwrócić. W tym tekście, postaram się zwrócić Twoją uwagę na najważniejsze aspekty umowy, które musisz sprawdzić przy jej zawieraniu.


1. Konkretne oznaczenie stron.
Sprawdź, czy Twój kontrahent podał wszelkie istotne dane w główce umowy. Jeżeli to jest osoba fizyczna, to powinien podać swój adres zamieszkania i PESEL. Jeżeli to jest spółka, to adres siedziby oraz wskazanie, kto reprezentuje spółkę przy zawieraniu umowy, a także numer KRS (Krajowy Rejestr Sądowy). Warto poprosić o odpis KRS-u albo sprawdzić go na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości i porównać, czy osoba która zawiera umowę w imieniu spółki jest upoważniona do jej reprezentowania. Zarówno osobę fizyczną, jak i spółkę możesz poprosić o numer NIP. Podanie wskazanych danych upewni Cię dokładnie z kim zawierasz umowę. Chociaż nie powinieneś zakładać przy podpisywaniu umowy, że jej finał znajdzie się w sądzie, to jednak warto na taką okoliczność się przygotować.


2. Dokładne opisanie dzieła.
Opisanie przedmiotu umowy jest konieczne, gdyż stanowi o jej istnieniu. Nie można zawrzeć umowy o dzieło, jeżeli nie wiadomo co powinno zostać wykonane. Chyba, że strony z góry zakładają pełną dowolność w procesie twórczym wykonawcy dzieła i niczym nie krępują jego kreatywności. Wówczas warto dookreślić chociażby rodzaj dzieła - obraz, rzeźba, performance. Im lepiej określony przedmiot umowy, tym łatwiej po zrealizowaniu dzieła ustalić jego zgodność z umową. Pozwoli to na uniknięcie nieporozumień wynikających ze sprzecznej wizji co do końcowego efektu twórczych założeń.


3. Zapłata wynagrodzenia.
Przy ustalaniu wynagrodzenia należy mieć na uwadze, żeby jego wysokość została precyzyjnie oznaczona. Jeżeli wysokość będzie zależała od jakichś czynników (np. objętości tekstu), to należy jasno opisać kryteria obliczania wynagrodzenia. Istotny jest również termin zapłaty - przed oddaniem dzieła, po oddaniu, a może płatne w ratach? Ważne jest również, żeby zaplata wynagrodzenia nie była uzależniona od kwestii uznaniowych, gdyż subiektywne odczucia zamawiającego mogą spowodować brak zapłaty. Sprawdź jeszcze, czy ponosisz jakieś dodatkowe koszty związane z wykonaniem dzieła (kto dostarcza i płaci za materiały, surowce itp.). Pamiętaj, że wynagrodzenie podane w kwocie brutto zostanie pomniejszone, więc na rękę dostaniesz znacznie mniej.


4. Przeniesienie praw autorskich.
Jeżeli zależy Ci na tym, co będzie się w przyszłości działo z Twoją pracą, sprawdź na jakie pola eksploatacji przenosisz prawa autorskie do dzieła. Zamawiający będzie chciał wskazać jak więcej pól, tak aby mógł swobodnie korzystać z dzieła, jednak Ty możesz się sprzeciwić np. udostępnieniu go w Internecie. Co więcej, duża ilość pól może wpłynąć na wyższe wynagrodzenie dla Ciebie, skoro zamawiający będzie miał większe możliwości posługiwania się pracą. 


5. Kary umowne.
Zapoznaj się z postanowieniami o karach bardzo wnikliwie. Najczęściej kary są przewidziane na wypadek opóźnienia w oddaniu dzieła i stanowią pewien % wartości wynagrodzenia. Kara może zostać przewidziana również na wypadek nie wypełnienia jakichś zaleceń zamawiającego albo ujawnienia informacji związanych z umową. Dopilnuj, aby kary nie były rażąco niewspółmierne do wartości umowy, w przeciwnym razie możesz ponieść surowe konsekwencje materialne, nawet jeśli bez swojej winy naruszysz umowę.


Myślę, że przedstawiłem najważniejsze elementy umowy o dzieło, na które każdy twórca powinien zwrócić baczną uwagę. Dokładne zapoznanie się z treścią umowy pozwoli na uniknięcie przykrych niespodzianek i wynegocjowanie korzystniejszych dla Ciebie warunków. Pamiętaj, że nadrzędną zasadą prawa jest równowaga stron, ale to Ty powinieneś dopilnować, aby równowaga została zachowana. W przeciwnym razie druga strona umowy sprowadzi Cię do słabszej pozycji .

Dla utrwalenia przedstawionych informacji, przedstawiam je jeszcze w formie obrazkowej:

Umowa o dzieło

Jeżeli potrzebujesz pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem. Kontakt do mnie.

Przeczytaj również:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Jeżeli chcesz o coś spytać lub podzielić się swoimi uwagami - pisz śmiało!