Zmiany w prawie spadkowym ochronią przed dziedziczonymi długami

W Sejmie trwają już ostatnie prace nad uchwaleniem ustawy zmieniającej Kodeks cywilny oraz Kodeks postępowania cywilnego, której celem jest zmiana przepisów o odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe polegająca na wprowadzeniu zasady odpowiedzialności z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (tj. do wysokości wartości aktywów spadkowych), w miejsce obowiązującej obecnie zasady odpowiedzialności nieograniczonej. Rozwiązanie przewidziane w obowiązujących obecnie przepisach nie chroni należycie spadkobierców przed niespodziewaną odpowiedzialnością za długi spadkowe przewyższające wartość aktywów spadkowych.

Zmiany w prawie spadkowym

Jednocześnie projekt uwzględnia to, aby powyższa zmiana nie stała się źródłem nadmiernych, niepotrzebnych kosztów ponoszonych przez spadkobierców, a zarazem nie odbiła się niekorzystnie na wierzycielach spadkowych. W przypadku odpowiedzialności spadkobierców z dobrodziejstwem inwentarza podstawowe znaczenie ma rzetelne ustalenie stanu majątku spadkowego. W świetle obowiązujących przepisów stan majątku spadkowego ustala odpłatnie komornik sądowy (ewentualnie urząd skarbowy). W ten sposób naraża się spadkobierców na koszty, w tym obejmujące konieczność wyceny aktywów spadkowych z udziałem biegłych rzeczoznawców. Koszty te mogą sięgać nawet kilku tysięcy złotych. Należy zatem wprowadzić rozwiązanie, które by te nadmierne koszty ograniczyło. Celom tym służy przewidziana w projekcie instytucja ,,prywatnego” wykazu inwentarza.

Prywatny spis inwentarza będzie dokonywany w oparciu o wzór, który ma zostać przygotowany przez Ministra Sprawiedliwości, nota bene będzie on podobny do wzoru wykorzystywanego przez urzędy skarbowe przy składaniu deklaracji o nabyciu spadku lub darowizn. Wykaz inwentarza będzie mógł zostać sporządzony przez spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego oraz wykonawcę testamentu.

Zgodnie z projektowaną regulacją, spadkobierca będzie odpowiadał za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Jednakże, spadkobierca będzie odpowiadał całym swoim majątkiem, jeżeli podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił lub podał nie istniejące długi. W przypadku ujawnienia przedmiotów spadku po sporządzeniu spisu inwentarza, inwentarz będzie można uzupełnić. Inwentarz będzie mógł być złożony bądź w sądzie spadku, bądź w sądzie miejsca zamieszkania składającego inwentarz.

W przypadku kwestionowania przez innych spadkobierców, zapisobierców lub wierzycieli zgodności z rzeczywistością spisu inwentarza, sąd na ich wniosek może postanowić o sporządzeniu takiego spisu przez komornika na koszt żądającego. Żądanie może zostać złożone również bezpośrednio komornikowi, który będzie musiał powiadomić o fakcie sąd spadku.

 

Nowe regulacje dot. spadkobranie ochronią przed odziedziczonymi długami

Data uchwalenia ustawy zmieniającej dotychczasowe przepisy nie jest jeszcze znana, dodatkowo ustawodawca przewidział 6-cio miesięczne vacatio legis. Nowe przepisy nie będą miały zastosowania do spadków otwartych oraz postępowań wszczętych przed wejściem ustawy w życie.

Nowe regulacje prawne oceniam bardzo pozytywnie, chociaż w Europie takie rozwiązania nie są powszechne, ponieważ dominuje zasada aktywności spadkobierców w celu ochrony przed długami spadkowymi. Zmiana przepisów pozwoli uniknąć wielu przykrości związanych z odziedziczonymi długami, o których spadkobiercy nie mieli pojęcia.

Co ciekawe, zmiany przewidują również, że pełnomocnikiem będą mogli zostać wstępni, czyli dziadkowie i pradziadkowie. Zmiana podyktowana jest starzejącym się społeczeństwem oraz nieuzasadnionym dotychczasowym ograniczeniem takiego uprawnienia. Niby dlaczego babcia nie mogłaby reprezentować swojego wnuczka w sądzie?

Jeżeli potrzebujesz pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem. Kontakt do mnie.

Przeczytaj również:

• reklamowanie produktów kupionych na firmę 
• jak ustalić właściciela nieruchomości 
• jak obliczyć wysokość alimentów na dziecko? 

Zdjęcia: sejm.gov.pl, huffingtonpost.com